Co to jest racjonalizm:
Przez racjonalizm rozumie się doktrynę filozoficzną, która potwierdza i podtrzymuje wyższość rozumu nad doświadczeniem. Racjonalizm jest absolutyzacją rozumu.
Teza racjonalizmu charakteryzuje się tym, co realne, pojęciami lub systemami myślowymi i wyjaśnieniem nauki w kategoriach logicznych.
Pojawił się w XVII wieku i zwykle wskazuje się jako ojca racjonalizmu filozofa René Descartes'a, który twierdził, że jedyną drogą dotarcia do uniwersalnych prawd, z których emanuje cała pozostała wiedza naukowa, jest rozum.
Dlatego racjonalizm mówi, że rozum jest generatorem wiedzy i że ta wiedza jest wrodzona w istocie, ale ukryta w naszym umyśle.
Czasami racjonalizm jest utożsamiany z ateizmem, ponieważ wszystkie jego stanowiska i tezy stawiają rozum przed doświadczeniem, a nawet wywyższają go ponad samą wiarę.
W doktrynie racjonalizmu twierdzi się, że człowiek jako istota myśląca, zdolna do posiadania rozumu, używa tego narzędzia do generowania wiedzy, tzn. wiedzy i odchodzi w bardziej odległą płaszczyznę do percepcji zmysłowej i samego doświadczenia, ponieważ rozum znajduje się w istocie i jest jej wrodzony.
Terminu racjonalizm w architekturze używa się również w odniesieniu do tej gałęzi architektury, która sprzeciwiała się nadmiernej ornamentyce, która została zaproponowana w art nouveau i która rozwinęła się pod koniec pierwszej wojny światowej.
Patrz również secesja.
Ruch ten miał na celu zachęcenie do budowania prostych, dynamicznych form, które miały być wykonane z takich materiałów jak stal i beton.
Racjonalizm i empiria
Powiedzieliśmy już, że te dwie teorie są ze sobą sprzeczne, jednak należy powiedzieć, że metoda empiryczna opiera się na doświadczeniu i zakłada, że wiedza pochodzi z przeżytych doświadczeń (metoda empiryczna) i z tego, co jest rejestrowane przez zmysły, jak np. metoda obserwacji.
Ale model racjonalny, jak już wyjaśniliśmy, wyraża to, że rozum jest ważniejszy niż doświadczenie, ponieważ zmysły mogą człowieka oszukać, z jakichkolwiek powodów, podczas gdy rozum nie może oszukać samego siebie.
Właśnie w ten sposób takie tezy lub teorie przeczą sobie nawzajem nadając większe znaczenie jednemu rozumowi (racjonalizm), a drugiemu doświadczeniu i postrzeganiu zmysłowemu (empiryzm).
Więcej informacji na ten temat znajdą Państwo w artykule Empiryzm.
Racjonalizm i pozytywizm
Pozytywizm powstaje jako gałąź empiryzmu, ponieważ uważa on za ważną tylko wiedzę pochodzącą wyłącznie z doświadczenia.
Wniósł on wiedzę naukową do reorganizacji życia społecznego jako istoty ludzkiej, rozumiejąc, że powinno być ono badane przez naukę, na podstawie doświadczeń przeżytych przez ludzkość po całym procesie rewolucji przemysłowej, która przyniosła ze sobą badanie robotnika jako istoty ludzkiej i osoby pełnej praw.
Patrz również Prądy filozoficzne.
Racjonalizm i surrealizm
Surrealizm jest przedstawiany jako idea antyracjonalistyczna, to znaczy jest jej antytezą, na mocy myśli lub idei, która wyjaśnia, że realizm (racjonalizm) jest próbą zawłaszczenia wielorakich możliwych sposobów widzenia rzeczywistości lub bycia realistą, ponieważ istnieje nieskończenie wiele sposobów znaczenia, poznania lub konceptualizacji tej nieogarnionej całości, którą nazywamy rzeczywistością.
Logiczne jest zrozumienie, że w surrealizmie wyobraźnia wyraźnie dominuje i ma wielką przewagę nad rozumem i percepcją, ponieważ te dwa ostatnie muszą się dostosować do wszystkiego, co człowiek może i jest w stanie sobie wyobrazić.
Patrz również artykuł Surrealizm.
