Co to jest serotonina:
Serotonina jest neuroprzekaźnikiem, który jest wytwarzany w jelitach, mózgu i płytkach krwi z syntezy tryptofanu, aminokwasu niezbędnego w procesie odżywiania.
Słowo serotonina pochodzi od ” serum „, słowa pochodzenia łacińskiego oznaczającego „część, która pozostaje płynna po koagulacji”.
Użycie tego terminu powstało w 1935 roku, kiedy związek ten został po raz pierwszy zidentyfikowany jako substancja obkurczająca naczynia krwionośne w osoczu krwi. Dekadę później molekuła ta została wyizolowana i zidentyfikowana jako istotny neuroprzekaźnik.
Serotonina i jej funkcje w organizmie
Serotonina, znana również jako 5-hydroksytryptamina (5-HT), jest niezbędna do realizacji wielu funkcji fizjologicznych, takich jak regulacja przemiany materii, nastroju, koncentracji, libido i pamięci, dlatego jest znana jako „hormon szczęścia”, chociaż to określenie jest błędne, ponieważ nie jest hormonem.
90% serotoniny w organizmie człowieka jest wytwarzane w jelitach. Tam jest syntetyzowana, magazynowana i uwalniana, aby następnie pełnić funkcję regulacyjną ruchów jelit, czyli tych, które umożliwiają przemieszczanie się odpadów.
Część serotoniny uwalnianej przez jelita jest ponownie pobierana przez płytki krwi i działa jako środek regulujący krzepnięcie krwi, podczas gdy neurony serotoninergiczne w centralnym systemie nerwowym syntetyzują serotoninę i jest ona rozprowadzana w mózgu poprzez proces synaps.
Po zsyntetyzowaniu serotonina pełni w organizmie wiele funkcji, jak np:
- Regulacja uczucia sytości.
- Regulacja wydzielania melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za stymulację snu.
- Steruje funkcjami centralnego systemu nerwowego związanymi z percepcją zmysłową, jak również funkcjami poznawczymi i motorycznymi.
Przyczynia się do tworzenia i utrzymania struktury kości.
Działa jako czynnik regulujący temperaturę ciała.
Stymuluje pożądanie seksualne (libido).
Patrz również:
- Neuron.
- Synapsa.
Serotonina i depresja
Serotonina wraz z dopaminą i noradrenaliną są kluczowymi neuroprzekaźnikami w regulacji stanów nastroju. Dlatego też od dziesięcioleci niski poziom serotoniny jest powiązany z zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja, lęki czy schizofrenia.
Kiedy serotonina jest uwalniana podczas procesu synapsy, część z niej jest ponownie wchłaniana przez neuron, dlatego wiele leków stosowanych w zaburzeniach nastroju należy do grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SRI).
Jak sama nazwa wskazuje, zadaniem tych związków jest zapobieganie zwrotnemu wychwytywaniu serotoniny przez neuron, tak aby więcej tego neuroprzekaźnika było do dyspozycji, co stymuluje poprawę nastroju.
Do dzisiaj nie jest jednak jasne, czy niski poziom serotoniny powoduje depresję, czy też przeciwnie, to depresja powoduje spadek poziomu serotoniny.
Do efektów ubocznych leków z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny należą m.in. migreny, dysfunkcje seksualne i jelitowe, drżenia itp. Dlatego w większości krajów nie są one dostępne bez recepty i muszą być przepisywane przez lekarza specjalistę.
Patrz również Depresja.
Serotonina i jej wpływ na zdrowie
Podczas gdy niski poziom serotoniny został powiązany z problemami związanymi z nastrojem, regulacją apetytu i pożądaniem seksualnym, niekontrolowany wzrost poziomu tego neuroprzekaźnika może mieć również negatywne skutki zdrowotne, takie jak tzw. zespół serotoninowy.
Syndrom serotoninowy występuje wtedy, gdy jednocześnie łączone są leki lub substancje, które powodują wzrost poziomu tego neuroprzekaźnika. Na przykład, mieszanie leków hamujących wychwyt zwrotny serotoniny z niektórymi rodzajami leków na migrenę może wywołać zespół serotoninowy.
Niektóre skutki tego stanu to nerwowość, niepokój, bóle głowy, biegunka, mdłości itd.
Serotonina w żywności
Ponieważ serotonina powstaje w wyniku syntezy tryptofanu, a składnik ten jest obfity w niektórych produktach spożywczych, sugeruje się, że zwiększenie jego spożycia mogłoby prawdopodobnie mieć korzystne skutki dla organizmu, szczególnie w przypadkach, gdy poziom produkcji serotoniny jest niski.
Niektóre pokarmy bogate w tryptofan to:
- Banany.
- Ryż.
- Makaron.
- Kurczak.
- Zboża.
- Jaja.
- Rośliny strączkowe.
Regularna aktywność fizyczna może mieć również pozytywny wpływ na produkcję serotoniny, jednakże są to hipotezy, które są jeszcze w fazie badań.
