Co to jest plan Marshalla:
Plan Marshalla to popularna nazwa dla European Recovery Program (ERP), czyli europejskiego programu naprawczego, który został uruchomiony po II wojnie światowej.
Plan Marshalla był systemem pomocy finansowej przyznanej przez Stany Zjednoczone Europie Zachodniej , mającym na celu restrukturyzację aparatu produkcyjnego oraz pobudzenie i ożywienie gospodarki po skurczeniu się i załamaniu spowodowanym przez wojnę.
Plan został nazwany Planem Marshalla po jego ideologu, George'u Marshallu, który w tym czasie pełnił funkcję Sekretarza Stanu USA w administracji prezydenta Harry'ego Trumana. Plan ten był częścią Doktryny Trumana , polityki antykomunistycznej.
Marshall ogłosił ten plan na konferencji paryskiej w 1947 roku, który został odrzucony przez blok komunistyczny jako inicjatywa imperialistyczna.
W 1948 roku utworzono Organizację Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC) w celu realizacji projektu. Do 1952 roku udzielono pomocy finansowej w łącznej wysokości około 13 miliardów dolarów.
Cele planu Marshalla
Ożywienie gospodarki europejskiej
Zadeklarowanym celem planu Marshalla było uzdrowienie zachodnioeuropejskiej gospodarki, która nie tylko brutalnie straciła miliony ludzi, ale była świadkiem zniszczenia 50% parku przemysłowego, jak również zniszczenia produkcji rolnej.
Ekspansja i wzmocnienie amerykańskiej gospodarki kapitalistycznej
Chociaż USA brały udział w wojnie, odległość geograficzna sprzyjała rozwojowi ich gospodarki, której proces nie doznał zakłóceń, z wyjątkiem japońskiego ataku na bazę morską Pearl Harbor na Hawajach. W ten sposób pod koniec konfliktu kraj skonsolidował się gospodarczo, ale musiał poszerzyć swoje rynki, aby dalej się rozwijać.
Plan Marshalla oznaczał dla Stanów Zjednoczonych podwójną korzyść gospodarczą: pierwsza, jako wierzyciel Europy, polegała na otrzymaniu odsetek od długu. Drugim było zagwarantowanie sobie miejsca jako eksporter surowców i produktów w Europie, co było możliwe tylko wtedy, gdy Europa odzyska siły.
Powstrzymanie komunizmu
Po zakończeniu II wojny światowej różne sektory krajów europejskich zaczynały sympatyzować z modelem komunistycznym.
Postęp komunistyczny na Zachodzie miałby wpływ na amerykańskie sojusze handlowe w Europie i w basenie Morza Śródziemnego, bramie do Afryki. Dlatego Amerykanie woleli wzmocnić gospodarkę kapitalistyczną, a wraz z nią zachodnie liberalne demokracje w regionie.
Patrz również:
- II wojna światowa.
- Przyczyny i skutki II wojny światowej.
- Komunizm.
Kraje, które otrzymały plan Marshalla
Było kilka krajów, które otrzymały pomoc w ramach planu Marshalla. Niektórzy z nich nie uczestniczyli bezpośrednio w konflikcie, ale zostali dotknięci zarówno przez umowy międzynarodowe, które zobowiązywały do wsparcia, jak i przez zniszczenie sieci produkcyjnych, dystrybucyjnych i handlowych.
Wśród krajów, które skorzystały, możemy wymienić następujące: Austria, Belgia, Dania, Francja, Niemcy, Grecja, Islandia, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Triest, Turcja, Wielka Brytania i Zachód Austrii.
Hiszpania była jedynym krajem w Europie Zachodniej, który nie otrzymał pomocy finansowej z planu Marshalla. Stało się tak dlatego, że polityka Franco po hiszpańskiej wojnie domowej skłaniała się ku autarchizmowi i protekcjonizmowi. Mimo to, USA udzieliły reżimowi pewnego wsparcia finansowego, co było gwarancją powstrzymania komunizmu.
