Co to jest ekologia:
Ekologia jest dziedziną biologii, w której bada się i analizuje interakcje pomiędzy żywymi organizmami i środowiskiem , w którym się znajdują, czyli związki, które istnieją pomiędzy czynnikami biotycznymi (relacje pomiędzy żywymi organizmami) i czynnikami abiotycznymi (warunki środowiskowe).
Etymologicznie słowo ekologia wywodzi się z greckiego ökologie , które składa się z połączenia greckich słów oikos , co oznacza „dom”, „domostwo” lub „mieszkanie”, i logos , co oznacza „badanie” lub „traktat”. W tym sensie ekologia oznacza „naukę o domu”.
To Ernst Haeckel, niemiecki naukowiec, stworzył w 1869 roku termin ekologia, aby nadać nazwę nauce, która bada relacje między żywymi organizmami a środowiskiem.
Dlatego przedmiotem badań ekologii jest ustalenie, jak czynniki abiotyczne (m.in. wilgotność, temperatura) oddziałują na czynniki biotyczne (relacje między wielką różnorodnością istot żywych, które znajdują się w tym samym siedlisku).
Dlatego ekologia zwraca szczególną uwagę na to, jak poszczególne cechy siedliska wpływają na rozwój, zmianę i zachowanie różnych gatunków.
W tym sensie pojęcie ekologii człowieka odnosi się do naukowego badania relacji między człowiekiem a środowiskiem, włączając w to warunki naturalne, interakcje oraz aspekty ekonomiczne, psychologiczne, społeczne i kulturowe.Dlatego ekologia koncentruje się na badaniu ekosystemów lub populacji w ogóle.
Podobnie ekologia jest nauką, w której bada się zmiany, jakim ekosystemy mogą ulegać w wyniku działalności człowieka.
Ważne jest, aby podkreślić znaczenie badań ekologicznych, które są multidyscyplinarne, co umożliwia poszerzenie wiedzy w tej dziedzinie nauki, jak również opracowanie strategii i mechanizmów ukierunkowanych na zachowanie i ochronę środowiska.
Z drugiej strony, w dzisiejszych czasach termin ekologiczny wykracza poza badania naukowe, jest obecnie częścią kampanii politycznych i ruchów społecznych, które dążą do ochrony i świadomego współdziałania człowieka ze środowiskiem.
Dlatego ekologia przyjęła charakter ekologiczny i jej celem jest dbanie i utrzymanie równowagi działalności człowieka z działalnością naszego środowiska naturalnego.
Patrz również:
- Biologia
- Równowaga ekologiczna
Ekosystem
Główne gałęzie ekologii
Główne gałęzie nauki i badań, na które dzieli się ekologia, są następujące:
- Autoekologia: gałąź ekologii, która bada adaptacje gatunków do określonych warunków czynników abiotycznych.
- Synekologia (ekologia wspólnotowa): Dział ekologii, który bada wzajemne oddziaływanie pomiędzy wspólnotami biologicznymi i ekosystemami.
- Ekofizjologia (ekologia środowiskowa): dział ekologii, który bada zjawiska fizjologiczne w środowisku, które mogą być zmienione przez różne zjawiska naturalne lub działalność człowieka.
Demoekologia (dynamika populacji): gałąź, która na podstawie ekologii i demografii bada główne cechy społeczności lub populacji, które zajmują dane siedlisko.
Agroekologia: gałąź, która opiera się na wiedzy z ekologii i agronomii w celu opracowania modeli produkcji żywności, które uwzględniają zarówno ekosystem, jak i środowisko społeczne.
Makroekologia: Gałąź ekologii, która bada powtarzające się na dużą skalę wzorce ekologiczne.
Interakcje ekologiczne
W ekologii badane są procesy, dynamika i interakcje pomiędzy wszystkimi żywymi istotami w populacji, społeczności, ekosystemie lub biosferze.
Interakcje ekologiczne charakteryzują się korzyściami dla dwóch istot żywych (harmonijne) lub szkodami dla jednej z nich (nieharmonijne) i mogą zachodzić między istotami tego samego gatunku (wewnątrzgatunkowe) lub różnych gatunków (międzygatunkowe).
- Harmonijne stosunki wewnątrzgatunkowe: społeczeństwo (organizacja osobników tego samego gatunku) i kolonia (grupa osobników tego samego gatunku o różnym stopniu zależności od siebie).
- Wewnątrzgatunkowe nieharmonijne związki: kanibalizm oraz konkurencja wewnątrzgatunkowa i międzygatunkowa. Są to stosunki między równorzędnymi gatunkami, ale przynajmniej po jednej stronie jest szkoda.
- Harmonijne stosunki międzygatunkowe: mutualizm (lub symbioza), protokooperacja, inkwilinizm (lub epibioza) i komensalizm.
- Nieharmonijne stosunki międzygatunkowe: amensalizm (lub antybioza), roślinożerność, drapieżnictwo, pasożytnictwo i zniewolenie.