Co to jest Hyperbaton:
W retoryce hiperbaton jest literacką figurą konstrukcyjną polegającą na zmianie zwykłej lub konwencjonalnej kolejności słów w zdaniu . Słowo to jako takie pochodzi od łacińskiego hyperbăton, a to z kolei od greckiego ὑπερβατόν (hyperbaton).
Hiperbaton jest figurą mowy szeroko stosowaną w dyskursie literackim, szczególnie w poezji, w celu nadania tekstowi wyrazistości, intensywności lub piękna, jak również w celu nadania językowi pewnej dziwności, intrygi lub głębi.
Na przykład tam, gdzie Rubén Darío mówi: „Tus besos y tus lágrimas tuve en mi boca yo” (w wierszu „Margarita”), bardziej zwyczajowo byłoby napisać „Yo tuve tus besos y tus lágrimas en mi boca” (miałem w ustach Pani pocałunki i Pani łzy). Poeta zmienia jednak składniowy porządek elementów, aby nadać wierszowi piękno i emocje.
W poezji jego użycie wynika z reguły z potrzeby dostosowania wersu do zastosowanej metryki, postawienia akcentu w określonym miejscu, uzyskania rymu lub stworzenia synaleptyki.
Powiązane znaczenia:
Jako urządzenie literackie w języku kastylijskim, hiperbaton można prześledzić już w XV-wiecznej prozie, dzięki wpływowi łacińskiego schematu składniowego lub jako jego imitację.
Patrz również Postacie literackie.
Przykłady hiperbatonu
- „Bo do jej ciągłej czułości dołączyła gwałtowna namiętność. W peplum z czystej gazy owinęła się bachantka”. W: „Canción de otoño en primavera”, przez Rubén Darío.
- „Chcę wyrazić moją udrękę w wierszach, które zniesione opowiedzą mojej młodości o różach i marzeniach”. W: „Nocturno”, autor: Rubén Darío.
- „A dla okrutnego, który wyrywa mi serce, z którym żyję, nie uprawiam ani ostu, ani pokrzywy; uprawiam białą różę”. W: „Uprawiam białą różę”, autor: José Martí.
- „Bardzo blisko mojego zachodu słońca, błogosławię cię, Życie”. W: „En paz”, przez Amado Nervo.
- „Szary i purpurowy jest mój zielony gaj oliwny”. W: „Canción”, przez José Moreno Villa.
